Otrzymanie informacji o dziedziczeniu majątku po zmarłym krewnym z innego kraju może być zaskoczeniem, ale też wiązać się z wieloma formalnościami. Dziedziczenie międzynarodowe, czyli spadek z zagranicy, rządzi się nieco innymi zasadami niż klasyczne postępowanie krajowe. W grę wchodzą przepisy obcych państw, unijne rozporządzenia oraz polskie prawo spadkowe. Dlatego tak ważne jest, aby wiedzieć, jak wygląda procedura przyjęcia zagranicznego spadku, z jakimi dokumentami trzeba się liczyć oraz co zrobić, by nie odziedziczyć problemów zamiast korzyści. W tym artykule wyjaśniamy krok po kroku, jak działa dziedziczenie międzynarodowe i na co szczególnie uważać jako spadkobierca.

Najważniejsze wnioski:

• Sprawy spadkowe z elementem zagranicznym podlegają przepisom unijnym i krajowym.

• O jurysdykcji decyduje zwykle ostatnie miejsce zamieszkania zmarłego.

• Do przyjęcia spadku potrzebne są dokumenty z kraju, w którym toczy się postępowanie.

• Spadkobiercy mogą dziedziczyć również długi – obowiązuje prawo państwa, w którym otwarto spadek.

• Warto skorzystać z pomocy prawnika – najlepiej z doświadczeniem w prawie międzynarodowym.

Spis treści:

• Kiedy mamy do czynienia ze spadkiem z zagranicy?

• Które prawo obowiązuje – polskie czy zagraniczne?

• Jak wygląda procedura przyjęcia zagranicznego spadku?

• Na co uważać przy dziedziczeniu majątku z zagranicy?

• Często zadawane pytania

• Podsumowanie

Kiedy mamy do czynienia ze spadkiem z zagranicy?

Z spadkiem z zagranicy mamy do czynienia wtedy, gdy osoba zmarła mieszkała lub posiadała majątek poza granicami Polski. Może to być zarówno nieruchomość w innym kraju, jak i środki na koncie, papiery wartościowe czy nawet długi. Coraz więcej Polaków żyje i pracuje poza krajem, dlatego przypadki dziedziczenia międzynarodowego stają się coraz powszechniejsze. Dla spadkobierców oznacza to konieczność zrozumienia nie tylko rodzimego systemu prawnego, ale także przepisów obowiązujących w państwie, w którym znajduje się majątek. Często konieczne jest uzyskanie zagranicznych dokumentów urzędowych, takich jak postanowienie o nabyciu spadku lub tytuł wykonawczy. W takich sprawach kluczowa jest sprawna komunikacja z zagranicznymi urzędami i prawidłowe przygotowanie dokumentacji.

Które prawo obowiązuje – polskie czy zagraniczne?

W przypadku dziedziczenia międzynarodowego zastosowanie mają przepisy Rozporządzenia UE nr 650/2012, które reguluje kwestie prawa właściwego dla spadków transgranicznych. Zasadą jest, że do sprawy spadkowej stosuje się prawo kraju, w którym zmarły miał ostatnie miejsce zwykłego pobytu. Oznacza to, że jeśli obywatel Polski mieszkał przez lata w Niemczech, jego spadek może zostać rozpatrzony zgodnie z niemieckim prawem. Możliwe jest jednak dokonanie tzw. wyboru prawa – zmarły może w testamencie wskazać, że jego spadek ma być rozpatrywany według prawa ojczystego. Dla spadkobierców ma to ogromne znaczenie – różnice między systemami prawnymi bywają znaczne, np. w zakresie zachowku, dziedziczenia ustawowego czy odpowiedzialności za długi. Dlatego już na wstępnym etapie warto skonsultować się z kancelarią specjalizującą się w prawie spadkowym.

Jak wygląda procedura przyjęcia zagranicznego spadku?

Procedura zależy od kraju, w którym otwarto spadek, ale zwykle zaczyna się od ustalenia listy spadkobierców oraz majątku podlegającego dziedziczeniu. W państwach UE pomocne może być uzyskanie Europejskiego Poświadczenia Spadkowego (EPS), które potwierdza prawa do dziedziczenia i może być używane w innych krajach członkowskich. W innych przypadkach konieczne będzie przeprowadzenie lokalnego postępowania spadkowego – w tym celu potrzebne są akty stanu cywilnego, testamenty (jeśli istnieją), zaświadczenia podatkowe czy oświadczenia o przyjęciu/odrzuceniu spadku. W Polsce, po otrzymaniu zagranicznego orzeczenia spadkowego, należy przeprowadzić jego uznanie lub legalizację, by można było wpisać majątek do ksiąg wieczystych czy przenieść środki z konta bankowego. Cała procedura może być czasochłonna i wymagać współpracy z zagranicznymi kancelariami oraz tłumaczami przysięgłymi.

Na co uważać przy dziedziczeniu majątku z zagranicy?

Największym ryzykiem związanym z przyjęciem spadku z zagranicy są nieujawnione długi i zobowiązania, które również mogą podlegać dziedziczeniu. Nie wszystkie kraje stosują zasadę „dobrodziejstwa inwentarza”, więc w skrajnych przypadkach możliwe jest przejęcie długów przekraczających wartość aktywów. Dodatkowo mogą pojawić się kwestie podatkowe – niektóre kraje pobierają wysoki podatek spadkowy, niezależnie od obywatelstwa spadkobierców. Warto również zadbać o precyzyjne tłumaczenia dokumentów oraz sprawdzić, czy prawo pozwala na ich uznanie bez dodatkowego postępowania. Niezależnie od wielkości spadku, dobrym krokiem jest skorzystanie z pomocy prawnika specjalizującego się w prawie spadkowym, który przeprowadzi Cię przez cały proces.

Często zadawane pytania

Czy mogę odrzucić spadek z zagranicy w Polsce?
Tak, oświadczenie można złożyć w polskim sądzie lub u notariusza – będzie ono przesłane do odpowiednich organów za granicą.

Czy muszę znać prawo obcego kraju, by przyjąć spadek?
Nie, ale warto skorzystać z pomocy prawnika, który zajmie się analizą obcych przepisów i koordynacją postępowania.

Czy można odziedziczyć tylko część majątku zagranicznego?
Zasadniczo nie – spadek przyjmuje się albo w całości, albo się go odrzuca. Wyjątki mogą wynikać z lokalnego prawa.

Podsumowanie

Dziedziczenie majątku zza granicy to proces, który wymaga znajomości nie tylko polskich, ale też międzynarodowych przepisów. Kluczowe jest ustalenie, które prawo jest właściwe oraz zebranie odpowiedniej dokumentacji. Spadkobiercy muszą być świadomi, że mogą odziedziczyć nie tylko aktywa, ale też długi – a postępowania zagraniczne bywają długie i skomplikowane. W takich sprawach nieoceniona okazuje się pomoc adwokata, który zna prawo spadkowe i ma doświadczenie w kontaktach z zagranicznymi sądami i kancelariami. Warto działać szybko i z rozwagą – tylko wtedy można uniknąć zbędnych kosztów i nieprzyjemnych niespodzianek.